Expertisecentra

Het ministerie van VWS heeft na onderzoek door KPMG (mei 2019) vastgesteld dat voor een aantal Laag Volume Hoog Complexe Zorg (LVHC)-doelgroepen specifieke kennis en kunde nodig is om de kwaliteit van de zorg nu en in de toekomst te borgen. Het gaat dan om cliënten met een langdurige zorgvraag die specifieke kennis en kunde vergt om de kwaliteit van de zorg te borgen. In Nederland zijn ongeveer 1500 cliënten met het syndroom van Korsakov. Uit het onderzoek is gebleken dat deze qua omvang beperkte groep gespecialiseerde zorg nodig heeft. 

Deze hoog complexe zorg vraagt om samenwerking tussen verschillende disciplines. Denk aan specialisten, deskundigen op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en deskundigen op het gebied van verpleging en verzorging. Zij werken samen om te zorgen voor een integrale benadering van de somatische, psychische/psychiatrische en gedrags- en/of sociale problematiek die deze doelgroep kenmerkt. Ook is een passende fysieke omgeving en soms ook zeer intensieve begeleiding nodig. Vanwege schaalvoordelen en de opbouw van expertise is het belangrijk dat alle benodigde disciplines voor deze doelgroep, zoals behandelaren en begeleiders voor dagbesteding, onder één dak te vinden zijn. 

REC en DEC

Een deel van de gespecialiseerde zorg die deze doelgroep ontvangt, wordt geleverd in een (onderdeel van een) instelling die hoog gespecialiseerde zorg en behandeling kunnen aanbieden: een zogenoemd expertisecentrum. Dat kan een Regionaal Expertisecentrum (REC) of Doelgroep Expertisecentrum (DEC) zijn. De cliënten verblijven in deze erkende expertisecentra op een plaats inclusief behandeling en hebben een zeer complexe en omvangrijke zorgbehoefte die vraagt om intensieve zorgverlening en behandeling. Ook is het de taak van deze expertisecentra om zo veel mogelijk kennis en expertise over deze gespecialiseerde zorg te delen met professionals en instellingen in het zorgveld.  

Korsakov Kenniscentrum

Alle Korsakov-REC's en DEC's verenigen zich in het erkend expertisecentrum Korsakov Kenniscentrum. In totaal zijn dat er 44. Een aantal van hen is ook geaccrediteerd expertisecentrum.

Doelgroep in de expertisecentra

De doelgroep in een expertisecentrum heeft als grondslag een Wlz-indicatiebesluit aangewezen op zorgprofiel vv5, vv7, ggz4 of ggz5.

Doelgroepdefinitie

De doelgroep kenmerkt zich door de diagnose ‘syndroom van Korsakov’ en de acute fase die daar veelal aan voorafgaat (Wernicke Korsakov of Wernicke Encefalopathie). De diagnose wordt vastgesteld in:

• Een GGZ-instelling (door een GZ-psycholoog, SO, Klinisch (neuro)psycholoog
• Een ziekenhuis
• Een instelling voor verslavingszorg
• Een gespecialiseerd verpleeghuis.

De DSM-5 (APA 2013) omschrijft het syndroom van Korsakov als uitgebreide (ernstige) neurocognitieve stoornissen als gevolg van alcoholgebruik, met een grote impact op het dagelijks leven. Om de diagnose te kunnen stellen, zijn een NPO-onderzoek en een klinisch onderzoek nodig. Die onderzoeken (betrouwbaar vanaf zes weken na abstinentie), zijn bepalend voor het kunnen stellen van de diagnose.

Er is een zorgprofiel met clientkenmerken bij de doelgroep mensen met het Syndroom van Korsakov in expertisecentra Korsakov (REC/DEC). Ga hier naar het zorgprofiel.

Opname in een REC/DEC wordt vastgesteld door de leden van een multidisciplinaire gespecialiseerd kernteam bestaande uit tenminste een GZ-psycholoog en Specialist Ouderengeneeskunde met veel kennis over en ervaring in de behandeling en zorg voor mensen met het syndroom van Korsakov. Hierbij zal de Specialist Ouderengeneeskunde in het zorgdossier verklaren dat de specifieke cliëntkenmerken aansluiten bij de te leveren zorg.

Expertise zorglandschap

Voor de totstandkoming en verdere ontwikkeling van deze expertisezorg en de hiervoor benodigde kennisinfrastructuur is de Commissie Expertisecentra Langdurige Zorg (CELZ) ingesteld. Deze commissie heeft voor de hooggespecialiseerde zorg van mensen met het syndroom van Korsakov een passend expertise zorglandschap met erkende expertisecentra vastgesteld die per 1 januari 2022 (mits is voldaan aan de gestelde commissiecriteria) de gespecialiseerde zorg gaan bieden. 

In onderstaande overzicht zijn het doelgroepnetwerk, kenniscentrum en de regionale en doelgroep expertisecentra aangegeven. Met daarbij de data voor tussentijdse evaluatie en hervisitatie als expertisecentrum. 

Bron: Positief deskundigen advies van de Commissie Expertisecentra langdurige zorg voor doelgroepnetwerk Korsakov

Op deze landkaart vind je een overzicht van alle aangesloten leden van het Korsakov Kenniscentrum. Weten hoe de Korsakov-zorg in deze centra er concreet uitziet? Bekijk dan onze videoreeks. Deze complatievideo van expertisecentra in onder andere Vlissingen, Beekbergen en Eindhoven geven een goed beeld van de Korsakov-zorg: