Publicaties

CQ-index voor Korsakov (KCQI)

De KCQI (Korsakov Clienttevredenheidsvragenlijst) is een visueel ondersteunde vragenlijst van 14 items, verdeeld over drie subschalen: autonomie & verbondenheid, invloed op zorg en activiteitenniveau. De KCQI is speciaal ontwikkeld voor mensen met het syndroom van Korsakov, met aandacht voor hun cognitieve mogelijkheden. De afname duurt circa 10–30 minuten. De wetenschappelijke onderbouwing is te vinden in Korsakoff Consumer Quality Index (KCQI) Bekijk hier de handreiking.

Van categoraal verpleeghuis naar expertisecentra: hoe kennis en zorg elkaar versterken

In dit uitgebreide artikel, gepubliceerd in het Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde, beschrijven Ineke Gerridzen, Manon Dijkslag-van Neutegem en Ruth Veenhuizen hoe doelgroepgerichte zorg zich heeft ontwikkeld van impliciete praktijkkennis naar een expliciete kennisinfrastructuur. Dit geldt onder meer voor de zorg aan mensen met het syndroom van Korsakov. Het artikel laat zien hoe doelgroepdefinities, onderzoek, consultatie en expertiseontwikkeling samenkomen in LVHC-netwerken, expertisecentra en kenniscentra, en wat dit betekent voor professionals in de langdurige zorg. Atlant is erkend als Doelgroep Expertisecentrum voor onder meer Korsakov en werkt daarbij nauw samen met het Korsakov Kenniscentrum. Lees het volledige artikel hier: Van categoraal verpleeghuis naar expertisecentra – artikel Ineke Gerridzen

Validiteit van zelfrapportage bij mensen met Korsakov: de QUALIKO-zelf

Mensen met het syndroom van Korsakov hebben ernstige cognitieve stoornissen, vaak in combinatie met verminderd ziekte-inzicht. Toch blijken zij goed in staat om zélf aan te geven hoe het met hun kwaliteit van leven gaat. Vanuit het regionaal expertiscentrym Dijckhuis van Salios ontwikkelde Corrie de Waal-Gordijn net collega’s de QUALIKO-zelf: een zelfrapportageversie van de bestaande QUALIKO-vragenlijst. Het onderzoek naar de validiteit en gevoeligheid van dit instrument werd uitgevoerd door Regionaal expertisecentrum het Dijckhuis van Salios en het Korsakovcentrum –van Vincent van Gogh. De vragenlijst werd afgenomen bij 116 personen met het syndroom van Korsakov, met medewerking van Magentazorg, Mijzo, Salios en ZorgAccent. De belangrijkste uitkomst: mensen met het syndroom van Korsakov ervaren hun kwaliteit van leven relatief stabiel over tijd, terwijl zorgprofessionals op sommige domeinen juist verbeteringen signaleren. Dit onderstreept het belang van het meenemen van beide perspectieven in het zorgproces. Lees de publicatie van Yvonne Rensen, Corrie de Waal-Gordijn en Roy P.C. Kessels in International Journal of Geriatric Psychiatry.

Assessment, diagnosis, care and support for individuals with Korsakoff’s syndrome in the Netherlands

De zorg voor mensen met het syndroom van Korsakov is in Nederland goed georganiseerd. Onze samenwerking zorgt ervoor dat mensen met Korsakov passende, specialistische zorg krijgen, van diagnostiek en behandeling tot langdurige begeleiding. In veel andere landen is dergelijke zorg niet vanzelfsprekend. Het Franse wetenschappelijke tijdschrift Alcoologie et Addictologie heeft daarom gevraagd om een overzichtsartikel over hoe we in Nederland de zorg voor mensen met Korsakov hebben ingericht. Dit artikel, geschreven door Roy Kessels, Gwenny Janssen en Yvonne Rensen, biedt een uitgebreid en feitelijk beeld van de diagnostiek, behandeling en organisatie van Korsakovzorg in Nederland. Het laat zien hoe expertisecentra, samenwerking en innovatieve interventies samenkomen om optimale zorg te bieden. Lees het artikel hier (Engels) : Assessment, diagnosis, care and support for individuals with Korsakoff’s syndrome in the Netherlands (pdf) Bekijk het volledige (franstalige) tijdschrift hier: Revue Alcoologie et Addictologie - Numéro spécial Le syndrome de Korsakoff (2025)

Pediatric Wernicke Encephalopathy: A Systematic Review

Lees de publicatie Pediatric Wernicke Encephalopathy: A Systematic Review

Prevalences and Indications of Psychotropic Drug Prescriptions in Nursing Home Residents with Korsakoff Syndrome

Psychofarmaca worden vaak voorgeschreven aan verpleeghuisbewoners met het syndroom van Korsakov. Het is niet bekend of deze medicijnen correct worden voorgeschreven of dat ze off-label worden voorgeschreven, bijvoorbeeld om gedragssymptomen te behandelen. Om meer inzicht te krijgen is een beschrijvend onderzoek uitgevoerd. Het type, de categorie en de indicaties van psychofarmacavoorschriften van 285 deelnemers werden geanalyseerd met behulp van medicatieschema's en vragenlijsten. De belangrijkste uitkomst van dit onderzoek was dat psychofarmaca niet alleen worden voorgeschreven voor de behandeling van psychiatrische ziektebeelden maar vaak ook voor de behandeling van probleemgedrag (zgn. off-label, d.w.z. voor een indicatie waarvoor ze niet zijn bedoeld). Lees de publicatie van Ineke J. Gerridzen en collega's in Journal of Clinical Medicine

Preventing Wernicke Encephalopathy After Bariatric Surgery

Uit onderzoek vanuit Korsakov Expertisecentrum Slingedael bleek dat mensen na obesitas chirurgie levenslang een verhoogde kans hebben op het ontwikkelen van ondervoeding. In de preventie bij het voorkomen van ernstige ondervoeding, de voorfase van Korsakov (Wernicke Encefalopathie), is goede nazorg na de operatie essentieel. Als mensen na obesitas chirurgie gaan overgeven zijn vitamine injecties noodzakelijk om Wernicke Encefalopathie te voorkomen. Lees de publicatie van Erik Oudman, Jan W. Wijnia, Mirjam van Dam, Laser Ulas Biter en Albert Postma

Young Nonalcoholic Wernicke Encephalopathy Patient Achieves Remission Following Prolonged Thiamine Treatment and Cognitive Rehabilitation

Dat Korsakov alleen voorkomt bij oudere mannen met een alcoholverslaving, is een misverstand. Ook jonge mensen kunnen de ziekte van Wernicke (het voorstadium van Korsakov) krijgen, bijvoorbeeld na de behandeling van obesitas met een maagverkleinende operatie, blijkt uit de meeste recente publicatie van Erik Oudman in het Journal of Clinical Medicine. Lees de publicatie.

Coordination and Cognition in Pure Nutritional Wernicke’s Encephalopathy with Cerebellar Degeneration after COVID-19 Infection: A Unique Case Report

Een publicatie van Roy Kessels (en collega's) in het Journal of Clinical Medicine over een unieke casus: een 46-jarige vrouw die door COVID-19 een Wernicke kreeg. Download de publicatie

Virtual Reality in Korsakoff’s Syndrome

Voor International Journal of Research Publication and Reviews schreven Erik Oudman, Jou00ebl Kruisselbrink, en Ivar Noback een publicatie over het gebruik van virtual reality bij Korsakov-bewoners. Bekijk de publicatie

Factors Associated with ADL Dependence in Nursing Home Residents with Korsakoff’s Syndrome and Other Alcohol-Related Disorders

Uit onderzoek bij gezonde ouderen en bij mensen met dementie blijkt dat goede ADL vaardigheden worden geassocieerd met een tragere achteruitgang in mobiliteit, een verbetering in kwaliteit van leven, emotioneel welzijn, cognitief functioneren en een vermindering van probleemgedrag. Dit maakt het stimuleren van ADL vaardigheden een belangrijk onderwerp. Meer kennis over het dagelijks functioneren, de zelfredzaamheid en de wijze waarop ADL vaardigheden verbeterd kunnen worden bij mensen met het syndroom van Korsakov is nodig om goede zorg te kunnen leveren en gericht interventies te ontwikkelen om de kwaliteit van leven en het emotionele welzijn te bevorderen. Tijdens haar opleiding tot klinisch epidemioloog heeft Eline Böhner, ergotherapeut en klinisch epidemioloog bij Atlant haar afstudeeronderzoek gedaan naar de demografische en klinische factoren die geassocieerd zijn met ADL zelfstandigheid bij mensen met het syndroom van Korsakov. Lees haar publicatie in het Journal of Clinical Medicine

pdf - 435.1KB

Wernicke-Korsakoff syndrome despite no alcohol abuse: A summary of systematic reports

Publicatie in Journal of the Neurological Sciences van Erik Oudman, Jan W. Wijnia, Misha J. Oey, Mirjam van Dam, Albert Postma.