Onderzoek: Prikkelbaar gedrag bij patiënten met Korsakov beter begrijpen
Willem Eikelboom is GZ-psycholoog in opleiding en is één dag per week verbonden aan de instelling Vincent van Gogh voor Geestelijke Gezondheid. Met subsidie van het Korsakov Kenniscentrum start hij een onderzoek naar prikkelbaar gedrag bij patiënten met het syndroom van Korsakov.
Kun je meer vertellen over je onderzoek?
“Samen met een projectteam hebben we een onderzoek opgezet naar agitatie of prikkelbaar gedrag bij patiënten met Korsakov. We weten nog niet precies wat prikkelbaar gedrag veroorzaakt, maar er zijn een paar ideeën. Bijvoorbeeld doordat hun hersenen beschadigd zijn is de rem om sociaal goed te reageren er af. Daar komt bij dat zij veel vergeten; hun omgeving is onoverzichtelijker. Daardoor zijn ze minder in staat om aan te geven waar hun behoeften liggen. Zij kunnen zich onbegrepen voelen en geagiteerd reageren.
Eerder heb ik een onderzoek afgerond over symptomen zoals agitatie bij dementie in de vroege fase. Toen ik Roy Kessels (voorzitter wetenschapsraad van het Korsakov Kenniscentrum) vertelde over dit onderzoek gaf hij aan dat veel van de problematiek zich ook voordoet bij patiënten met het syndroom van Korsakov. De vraag kwam of ik ook onderzoek wilde doen naar deze specifieke groep.”
Hoe kun je het beste reageren op prikkelbaar gedrag?
“Het is soms lastig om te gaan met een patiënt die prikkelbaar reageert. De manier waarop zorgpersoneel reageert op het lastige gedrag kan ervoor zorgen dat een situatie oploopt of de spanning juist afneemt. Als je begrijpt waarom een patiënt zo reageert, zou je anders handelen. Er zijn zoveel oorzaken voor prikkelbaar gedrag. Het kan zijn dat iemand erg overprikkeld is maar onderprikkeld kan ook. Om een beter beeld te krijgen en zorgmedewerkers handvatten te bieden doen we onderzoek naar de oorzaken. We kijken ook naar hoe vaak het voorkomt en of het bij specifieke groepen vaker voorkomt.”
Wanneer kunnen we de resultaten verwachten?
“Het is een project van 3 jaar. We starten met de analyse; we kijken naar hoe vaak dit voorkomt en hoe je het kunt meten. We verwachten begin 2024 op basis van bestaande instrumenten uit de psychiatrie en dementiezorg een instrument beschikbaar te kunnen stellen waarmee je prikkelbaar gedrag kunt meten. Het tweede onderdeel van het onderzoek richt zich op wie een verhoogd risico heeft op prikkelbaar gedrag.
Het derde deel van het onderzoek gaat over; hoe kunnen we hulpverleners beter ondersteunen? Daarbij sluiten we aan bij de bestaande training van het Korsakov Kenniscentrum ‘Omgaan met probleemgedrag’. Nieuwe inzichten verwerken we meteen in de training.
We weten allemaal dat de geleerde kennis van een training snel vervliegt. We proberen zo concreet mogelijk handvatten te geven zodat het blijft hangen en langdurig wordt toegepast in de praktijk.”
Deze instellingen voor langdurige zorg bij Korsakov werken mee aan het onderzoek: Dijckhuis, Archipel, MeanderGroep en ZorgAccent.
Meer lezen?
Willem Eikelboom rondde eerder onderzoek af naar agitatie bij dementie in de vroege fase. Lees zijn toegankelijke samenvatting van proefschrift Meer dan vergeetachtigheid: de prevalentie, diagnostiek en behandeling van neuropsychiatrische symptomen bij de ziekte van Alzheimer. Lees het volledige proefschrift.
Wetenschapsforum
Willem deelt tijdens het Wetenschapsforum op 13 december zijn verhaal tijdens een interactieve sessie. Is je organisatie lid van een van de 43 instellingen die bij ons zijn aangesloten? Dan ben je van harte welkom op deze dag. Vind hier alles over het Wetenschapsforum en meld je aan.
Meer informatie over de in company training omgaan met probleemgedrag bij Korsakov.
Op de foto van links naar rechts: Yvonne Rensen, Willem Eikelboom en Roy Kessels.